ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողով․ Պաշտպանական ծախսերի կտրուկ աճ՝ Թրամփի ճնշման արդյունքը

Այս տարվա ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովում անդամ պետությունները պարտավորվեցին մինչև տասնամյակի ավարտը պաշտպանական ծախսերը հասցնել ՀՆԱ-ի 5 տոկոսի։ Սա զգալի աճ է գործող 2 տոկոսի ուղեցույցից, որը մինչ օրս լիարժեք չեն կատարում 32 անդամներից ութը։

Նոր մոտեցմամբ՝ 5 տոկոսի 3.5-ը պետք է ուղղվի հիմնական ռազմական ծախսերին, իսկ մնացած 1.5 տոկոսը կարող է ծախսվել լայն առումով «պաշտպանության հետ կապված» ոլորտներում՝ ենթակառուցվածքների պաշտպանություն, կիբեռանվտանգություն, ռազմարդյունաբերության զարգացում և քաղաքացիական դիմադրողականություն։

Յուրաքանչյուր երկիր պարտավորվում է տարեկան ներկայացնել իր առաջընթացի ծրագիրը, իսկ 2029-ին նախատեսվում է ընդհանուր վերանայում։

Թրամփի ուղերձը՝ վճարե՛ք կամ մնացե՛ք մենակ

Թեպետ նախընտրական շրջանում Թրամփը կասկածի տակ էր դրել ՆԱՏՕ-ի Հոդված Հինգը՝ փոխադարձ պաշտպանության հիմքը, այս անգամ նա հստակ հայտարարեց. «Ես կանգնած եմ Հոդված Հինգի կողքին, հենց դրա համար եմ այստեղ»։

Գագաթնաժողովի եզրափակիչ հռչակագիրը վերահաստատում է դաշինքի անսասան հավատարմությունը փոխադարձ պաշտպանության սկզբունքին։ Այս հայտարարությունը հատկապես կարևոր է այն անդամ պետությունների համար, որոնք գտնվում են ռուսական սպառնալիքի անմիջական հարևանությամբ և արդեն իսկ կատարում են իրենց ֆինանսական պարտավորությունները։

Ի վերջո, Թրամփը վերադառնում է Վաշինգտոն՝ ապահոված ընդհանուր համաձայնությամբ՝ բոլորի կողմից ռազմական ծախսերի ավելացման վերաբերյալ։

Գագաթնաժողովի հիմնական ուղերձները

Գագաթնաժողովը հարմարեցվել էր Թրամփի օրակարգին

Այս անգամ այն անցավ կարճ ու կենտրոնացված ձևաչափով, անդրադառնալով միայն հիմնական օրակարգին՝ պաշտպանական բյուջեներին, ինչը վկայում է դաշինքի ներսում ԱՄՆ-ի մեծացող ազդեցության մասին։

Պաշտպանական ծախսերի սահմանման վերանայում

Բացի զուտ ռազմական ծախսերից, ընդունվում են նաև ոչ դասական սպառնալիքներին հակազդելու ծախսեր, այդ թվում՝ կիբեռանվտանգության, ռազմարդյունաբերության և ենթակառուցվածքային դիմադրողականության ոլորտներում։

Հսկողության և հաշվետվողականության մեխանիզմ

Պետությունները տարեկան կներկայացնեն ծրագրեր, որոնք կարժևորվեն որպես առաջընթացի հստակ ուղիներ՝ մինչև 2029 թվականի վերանայումը։